سامانه پاتمک (PATMAK) که با نام سامانه پرداخت الکترونیکی تعرفه‌های مهندسان نیز شناخته می‌شود، یک سامانه آنلاین است که توسط وزارت راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران راه‌اندازی شده است.
هدف اصلی این سامانه، تسهیل و متمرکز کردن پرداخت‌های مربوط به خدمات مهندسی و پروانه‌های اشتغال به کار مهندسان، معماران تجربی و کاردان‌ها است.
به طور خلاصه، سامانه پاتمک برای انجام موارد زیر استفاده می‌شود:
ویژگی‌های اصلی سامانه پاتمک:
آدرس سامانه پاتمک:
آدرس رسمی این سامانه https://patmak.mrud.ir می‌باشد.
بنابراین، اگر شما یک مهندس، معمار تجربی یا کاردان هستید و قصد پرداخت هرگونه تعرفه مربوط به پروانه اشتغال به کار خود را دارید، باید از طریق سامانه پاتمک اقدام نمایید. همچنین برای اطلاع از آخرین بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های مربوط به پرداخت‌ها، توصیه می‌شود به وب‌سایت سازمان نظام مهندسی ساختمان استان خود نیز مراجعه کنید.
ماده ۲۷ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان به شهرداری‌ها، وزارتخانه‌ها، موسسات دولتی، نهادها، نیروهای نظامی و انتظامی، شرکت‌های دولتی اجازه می‌دهد تا در ارجاع امور کارشناسی، به جای کارشناسان رسمی دادگستری، از مهندسان دارای پروانه اشتغال که توسط سازمان نظام مهندسی استان معرفی می‌شوند، استفاده نمایند. این امر منوط به رعایت آیین‌نامه خاصی است که به پیشنهاد مشترک وزارت مسکن و شهرسازی (وزارت راه و شهرسازی کنونی) و وزارت دادگستری و تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
به عبارت ساده‌تر، ماده ۲۷ بستری قانونی فراهم می‌کند تا نهادهای دولتی و شهرداری‌ها بتوانند برای انجام امور کارشناسی فنی و مهندسی، از تخصص مهندسان عضو سازمان نظام مهندسی استفاده کنند.
نکات کلیدی ماده ۲۷:
آیین‌نامه اجرایی ماده ۲۷ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان در تاریخ ۱۳۷۹/۰۳/۰۸ به تصویب هیأت وزیران رسیده و جزئیات مربوط به نحوه اجرای این ماده قانونی را مشخص کرده است. این آیین‌نامه شامل مواردی مانند تعریف اصطلاحات، نحوه درخواست خدمات کارشناسی، شرایط مهندسان واجد شرایط، تعرفه حق‌الزحمه و تکالیف طرفین است.
وظایف مهندس ناظر در ماده ۲۷ نظام مهندسی:
ماده ۲۷ به طور مستقیم به وظایف مهندس ناظر در پروژه‌های ساختمانی نمی‌پردازد. بلکه، این ماده مربوط به استفاده از مهندسان دارای پروانه اشتغال به عنوان کارشناس در امور مختلفی است که نیاز به نظر تخصصی مهندسی دارد و توسط سازمان‌های دولتی و شهرداری‌ها ارجاع می‌شود.
بنابراین، مهندسی که از طریق ماده ۲۷ برای انجام کارشناسی معرفی می‌شود، در آن مورد خاص نقش کارشناس را ایفا می‌کند، نه لزوماً نقش ناظر یک پروژه ساختمانی. وظایف این کارشناس بر اساس موضوع کارشناسی ارجاع شده تعیین می‌شود و می‌تواند شامل موارد مختلفی مانند ارزیابی فنی، تعیین خسارت، بررسی علل خرابی و غیره باشد.
برای اطلاع از وظایف مهندس ناظر در پروژه‌های ساختمانی، باید به سایر مواد قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان و آیین‌نامه‌های اجرایی مربوطه، به ویژه ماده ۳۳ این قانون و مباحث مربوط به مقررات ملی ساختمان مراجعه کرد.
در خلاصه، ماده ۲۷ نظام مهندسی، امکان استفاده از مهندسان متخصص عضو سازمان نظام مهندسی را به عنوان کارشناس برای سازمان‌های دولتی و شهرداری‌ها فراهم می‌کند.
صنعت ساختمان، به عنوان یکی از ارکان اصلی توسعه و پیشرفت هر جامعه‌ای، نیازمند متخصصانی کارآمد و مسئولیت‌پذیر است که با دانش فنی روز و رعایت اصول مهندسی، ایمنی، کیفیت و پایداری را در ساخت و ساز تضمین نمایند. نظام مهندسی ساختمان در ایران، با هدف ساماندهی و ارتقای سطح کیفی خدمات مهندسی، تعیین صلاحیت حرفه‌ای مهندسان و نظارت بر عملکرد آن‌ها، نقش بسزایی در این راستا ایفا می‌کند. یکی از مهم‌ترین مراحل ورود به این نظام و کسب پروانه اشتغال به کار مهندسی، شرکت و موفقیت در آزمون‌های نظام مهندسی است. این مقاله به بررسی جامع این آزمون‌ها، منابع مطالعاتی، زمان برگزاری و نکات کلیدی موفقیت در آن‌ها می‌پردازد.
آزمون‌های نظام مهندسی: سنجش صلاحیت حرفه‌ای
آزمون‌های نظام مهندسی، که توسط سازمان سنجش آموزش کشور و تحت نظارت وزارت راه و شهرسازی برگزار می‌شوند، به منظور سنجش دانش فنی و تخصصی مهندسان در رشته‌های مختلف مهندسی ساختمان (شامل معماری، عمران، مکانیک، برق، شهرسازی، نقشه‌برداری و ترافیک) طراحی شده‌اند. قبولی در این آزمون‌ها، شرط لازم برای دریافت پروانه اشتغال به کار مهندسی در سطوح مختلف (پایه 3، پایه 2 و پایه 1) است.
این آزمون‌ها معمولاً به صورت کتبی و در دو بخش عمومی و تخصصی برگزار می‌شوند. بخش عمومی شامل مباحث مشترک بین رشته‌های مختلف مهندسی ساختمان نظیر قوانین و مقررات ملی ساختمان، اخلاق حرفه‌ای و مدیریت پروژه است. بخش تخصصی نیز به مباحث تخصصی هر رشته مهندسی می‌پردازد و عمق دانش فنی داوطلبان در حوزه تخصصی خود را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.
کتاب‌ها و منابع مطالعاتی: کلید موفقیت در آزمون
موفقیت در آزمون‌های نظام مهندسی نیازمند مطالعه دقیق و جامع منابع مرتبط است. مهم‌ترین منابع مطالعاتی برای این آزمون‌ها عبارتند از:
زمان برگزاری آزمون نظام مهندسی:
آزمون‌های نظام مهندسی معمولاً دو بار در سال برگزار می‌شوند. زمان دقیق برگزاری این آزمون‌ها توسط سازمان سنجش آموزش کشور و وزارت راه و شهرسازی تعیین و از طریق وب‌سایت رسمی سازمان سنجش و سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور اطلاع‌رسانی می‌شود. معمولاً نوبت اول آزمون‌ها در اردیبهشت یا خرداد ماه و نوبت دوم در آبان یا آذر ماه برگزار می‌گردد.
داوطلبان باید به طور منظم اطلاعیه‌های مربوط به زمان ثبت‌نام و برگزاری آزمون‌ها را پیگیری نمایند و در مهلت مقرر نسبت به ثبت‌نام اقدام کنند. فرآیند ثبت‌نام معمولاً به صورت آنلاین و از طریق وب‌سایت سازمان سنجش انجام می‌شود.
نکات کلیدی برای موفقیت در آزمون:
موفقیت در آزمون‌های نظام مهندسی نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، مطالعه مستمر و استفاده از روش‌های صحیح مطالعه است. برخی از نکات کلیدی برای موفقیت در این آزمون‌ها عبارتند از:
نتیجه‌گیری:
آزمون‌های نظام مهندسی، گامی مهم و ضروری برای ورود به عرصه حرفه‌ای مهندسی ساختمان در ایران و کسب پروانه اشتغال به کار است. موفقیت در این آزمون‌ها نیازمند تلاش مستمر، مطالعه دقیق منابع معتبر و برنامه‌ریزی صحیح است. با آگاهی از زمان برگزاری آزمون‌ها، شناخت منابع مطالعاتی و رعایت نکات کلیدی موفقیت، مهندسان می‌توانند با آمادگی کامل در این آزمون‌ها شرکت کرده و به اهداف حرفه‌ای خود دست یابند و در نهایت، به ارتقای کیفیت ساخت و ساز در کشور贡献 نمایند. نظام مهندسی، با تربیت و ساماندهی متخصصان کارآمد، نقش محوری در توسعه پایدار و ایمن صنعت ساختمان ایفا می‌کند و قبولی در آزمون‌های آن، فرصتی ارزشمند برای مهندسان جهت ایفای این نقش خطیر فراهم می‌آورد.